Uciążliwość prawnoautorskiej regulacji umowy licencyjnej prowadzi do kolejnych prób wyrwania firm IT z tych okowów przez ich obsługę prawną.
W szczególności pojawił się postulat zastosowania wprost regulacji umowy najmu rzeczy (art. 659 § 1 k.c.) do przedmiotu niebędącego rzeczą, tj. do software’u.
Wymagało to w istocie przynajmniej częściowej identyfikacji software’u z jego egzemplarzem [1]. Poza wąską kwestią tzw. wprowadzenia do obrotu, nadal wydaje się to jednak niedopuszczalne.
Wymagało ponadto wyciągnięcia zbyt daleko idącego wniosku o możliwości zawierania umów najmu software’u z samej zbieżności pojęcia „najmu” w określeniu pola eksploatacji w postaci najmu egzemplarza i w umowie nazwanej kodeksu cywilnego[2]. Jednak te kwestie są rozdzielne i zupełnie różne i nie można ich w ten sposób utożsamiać. Pole eksploatacji to pole eksploatacji, a umowa to umowa.
Wydaje się, że także zbyt daleko idącym wnioskiem jest to, że dopuszczalne byłoby zawieranie umów najmu software’u ze względu na same istotne rozbieżności w nauce prawa autorskiego w odniesieniu do ewentualnego stosowania przepisów o umowach zawartych w ust. pr. aut. do umów dzierżawy i użytkowania[4].
Okazuje się ponadto, że skonstruowawszy w obszernych i opartych na bogatej literaturze profesjonalnej oraz niezmiernie ciekawym orzecznictwie wywodach cały model umowy najmu software’u, autorzy dopuszczają odwoływanie się do niego jednak wyłącznie w postanowieniach umownych „oprócz postanowień przewidujących udzielenie zamawiającemu licencji” lub w klauzuli salwatoryjnej[5].
Wydaje się w efekcie, że takie wąskie, a tak naprawdę też bardzo niejasne, co do dokładnego zakresu, dopuszczenie stosowania umowy najmu software’u ma nikłe praktyczne zastosowanie. Jak się wydaje sama wykonana przez autorów praca doprowadziła zatem raczej do wykluczenia stosowania umowy najmu software’u (co jest trafnym wnioskiem!), a nie do potwierdzenia takiej możliwości.
Jak z tego wynika firmy IT pozostają w zasadzie „skazane” na prawnoautorskie licencje, skoro trudności może rodzić też zawarcie umowy dzierżawy software’u.
[1] M. Sowiński, M. Żuk, Najem programu komputerowego lub jego kopii cyfrowej jako podstawy korzystania z programu komputerowego, MoP, 21/2019, s. 58-59.
[2] Tamże, s. 61.
[3] Tamże, s. 59.
[4] Tamże, s. 58-59.
[5] Tamże, s. 67.